De totale zonsverduistering van zondag 11 juli 2010 leek zijn best te doen om niet gezien te worden. Het pad van deze zonsverduistering lag vrijwel volledig over de Stille Oceaan, en passeerde net ten zuiden van Tahiti. Slechts het kleine Cook eiland Mangaia, een aantal atollen in Polynesië en het Paaseiland lagen in de totaliteitszone. De maximale duur was 5m20s. De verduistering eindigde tegen zonsondergang in dunbevolkte gebieden van Chili en Argentinië. Klik hier voor een link naar de oude pagina

De totaliteit op Tatakoto bedroeg 4m35s met tijden zoals in onderstaande tabel.

We vertrokken op donderdag 8 juli en vlogen met Air France via Parijs en Los Angeles naar Papeete op Tahiti, waar we vrijdagochtend 4 uur lokale tijd aankwamen. Iedereen kreeg als welkom een traditionele bloemenketting omgehangen. Op het vliegveld was iemand die ons op kwam halen en naar het Intercontinental hotel bracht. We hadden pas een kamer vanaf vrijdagmiddag. Gelukkig konden we een 'change room' gebruiken om te douchen en te verkleden. Daarna moesten we ons bij onderstaand zwembad maar 'behelpen' met een goed boek en af en toe een plons.

Het zwembad van het Intercontinental op Tahiti, met op de achtergrond het eiland Moorea.

Poster die mensen waarschuwt hun ogen te beschermen als ze naar de eclipse kijken.

Op de foto met Fred Espenak, Mr Eclipse himself!

's Avonds om zes uur was er in het hotel een lezing over zonsverduisteringen door Glenn Schneider van de Universiteit van Arizona, en Fred Espenak van NASA. Beiden zijn door de wol geverfde 'eclipse chasers'. Glenn sprak over de eclipsvlucht die hij voor 11 juli gepland had. Het plan was om met een Airbus van Tahiti naar het punt te vliegen waar de totale zonsverduistering zijn maximale duur van 5m20s had. Dat lag 2500 km ten oosten van Tahiti. Hier is de snelheid van de maanschaduw op het oppervlak van de aarde relatief het langzaamst, maar nog steeds ruim 2100 km/u. Door de Airbus met een snelheid van ruim 900 km/u met de schaduw mee te laten vliegen, kon de totaliteitsduur tot 9m23s 'opgerekt' worden.

De lezing van Fred ging over de verschillende verduisteringen die hij meegemaakt heeft. Hij liet daarbij fraaie fotos en videos zien. Na afloop maakte ik een praatje met hem. Ik had hem nog niet eerder persoonlijk ontmoet, maar in 2006 hadden we een emailcorrespondentie gehad. Toen bleek dat hij eclipspostzegels verzamelde, had ik hem een Egyptische eclipspostzegel opgestuurd. Als dank ontving ik toen van hem een mooie compositiefoto van de corona tijdens de zonsverduistering van 29 maart 2006, door hem in Libie gemaakt. Hij ging graag met mij op de foto.

Op zaterdagochtend vertrokken we met een groep van 35 mensen naar Tatakoto. Op het vliegveld zagen we nog de bijna nieuwe maan. Onderweg vlogen we over mooie atollen. Op Tatakoto stond men ons al op te wachten met muziek. Dit was iets groots, want normaal gesproken komen er geen toeristen op Tatakoto. Er komt twee keer per maand een bevoorradingsboot en een keer per week een klein vliegtuigje.

We waren ingedeeld in 'tijdelijke' hotels, dwz huizen van bewoners.

Wij zaten met Jackie, Chris en Jimmy in het huis van de familie Tardat. Het had een woon-eetkamer, een badkamer en drie slaapkamers. Zelf zaten ze deze dagen in het huis ernaast dat ook van hen was. We werden uitstekend verzorgd, en ze maakten het lekkerste eten voor ons. 's Middags maakten we een wandeling door het dorp. Het weer was wisselend: af en toe zonnig, en dan weer een plensbui. Hoe zou dit op 11 juli zijn?

11 juli begon bewolkt. Tussen 6 en 7 uur 's ochtends werd het wat beter, maar helemaal gerust waren we niet. Hierboven staat mijn Canon met telelens gericht op de wolken voor de zon! Bij het begin van de gedeeltijke verduistering was het helder, we konden het goed zien, maar tegelijkertijd regende het waar wij stonden.

Toen scheen de zon.... Het strand van de centrale lagune van Tatakoto hadden we uitgekozen als waarneemplek. Die ochtend kwamen er nog eens 35 mensen, die vanuit Tahiti alleen voor de zonsverduistering op en neer vlogen.

Het uitzicht vanaf het strand van de lagune. Het eilandje aan de overkant is een van de vele 'motus': eilandjes tussen de oceaan en de lagune.

De gedeeltelijke fase begon iets voor half acht. Op de foto hierboven is de schaduw van een hoed gemaakt van palmbladeren te zien. De gaatjes in de hoed zorgen voor afbeeldingen van de gedeeltijke verduisterde zon: allemaal sikkeltjes.

Rechtsboven is het begin van de diamantring te zien. Op dat moment hing er nog een dunne sluierbewolking voor de zon. Er zijn dunne strepen te zien, die parallel lopen met het laatste reepje van zonlicht. Dit is niet eerder bewust waargenomen, maar op 11 juli hebben velen, waaronder ik, dit gefotografeerd. Op internetfora is inmiddels een discussie gestart of dit effect te maken heeft met het beter bekend schaduwbandeffect. Ik heb wat gerekend, en ben er van overtuigd dat dit het schaduwbandeffect is. De wolken waren laag en dun. Volgens de bestaande theorie kunnen hier dan schaduwbanden op gevorm worden. Bij een geschatte hoogte van de wolken tussen de 250 en 500 m hebben de donkere banden een onderlinge afstand van ca. 20 tot 40 cm.

Rechts is de diamantring, een paar seconden later, vlak voor de totale fase, te zien. De zon is bijna geheel verduisterd, maar er komt nog licht door maansvalleien. De rode rand is de chromosfeer van de zon. Deze bestaat uit atomair waterstof. Er zijn nog wat dunne wolkjes voor de zon, maar die verdwenen snel.

Diamantring, vlak voor het 2e contact

Totaliteit, en onbewolkt! Flinke uitlopers van de corona. Het vlekje linksboven de zon is de ster δ Geminorum. Deze is 's winters bij ons te zien in het sterrenbeeld de Tweelingen. De totale fase duurde ruim vierenhalve minuut. We zullen tot 2027 moeten wachten om langer in de maanschaduw te kunnen staan.

Het derde contact: totaliteit is voorbij. Rechts van de 'diamant' is een roze protuberans te zien, een uitbarsting op de zon.

De twee jongste kinderen van de familie Tardat met hun eclipsbrilletjes

Een overzicht met een groothoeklens. Ik wilde perse een foto van de verduisterde zon met een palmboom erop. Dat is bij deze gelukt, en ook de planeet Mercurius was zichtbaar. Het stipje boven de e.

Ook dit keer weer sterren op de foto. Naast de al genoemde δ Geminorum, waren ook Castor (α Gem) en ι Gem te zien. Pollux (β Gem) zou ook te zien moeten zijn, maar zit op deze foto achter mijn Canon 30D met telelens en hoekzoeker. Castor is magnitude 1,98 en ι Gem is magnitude 3,79. Mercurius was ongeveer magnitude -0,5. De foto is 1/45s seconde belicht.

En op maandag verlieten we Tatakoto weer. Reina en ik staan hier met de famile Tardat en hun twee jongste kinderen voor het huis waar we gelogeerd hebben, en ongelooflijk in de watten zijn gelegd. Bij het afscheid kregen we allemaal een traditionele schelpenketting. Het raam met de handdoeken is onze slaapkamer. Het oude huis van de famile, nog steeds in gebruik, staat achter dit huis.

Links: op de foto met Edwin Aguirre en Imelda Joson. Zij vormden de reisleiding van onze groep. Ze zijn verbonden geweest aan het tijdschrift Sky & Telescope, en ik had ze vier jaar geleden ontmoet bij de zonsverduistering in Egypte. Ze komen van oorsprong uit de Filipijnen, waar wij ook vierenhalf jaar gewoond hebben, maar ze wonen inmiddels al 20 jaar in Boston. Het was heel leuk om ze weer te zien.

Hierboven het vliegtuid van Air Tahiti waarmee we terugvlogen. Bij aankomst in Tahiti hebben we de veerboot naar Moorea genomen, en daar een paar dagen de toerist uitgehangen.

Bij aankomst in het Intercontinental van Moorea, zagen we de een dag oude maan en de planeet Mercurius ondergaan. Snel de camera op statief gezet en 1,5 s belicht met onderstaand resultaat.

Ondergaande maan - een dag oud - en de planeet Mercurius vanaf het eiland Moorea.

Op Moorea een motorbootje gehuurd en een stuk langs de kust gevaren. Er zit een koraalring om Moorea, waardoor de kustwateren rustig zijn, en er hier geen branding is.

Happy hour in het Sofitel in Tahiti. De cocktail heet Sunset, en raad eens waarnaar we hier zitten te kijken?

Zonsondergang in Tahiti vanaf het Sofitel strand, met op de achtergrond het eiland Moorea.

Mensen op Tatakoto | De volgende op 14 november 2012